ENİS ARIKAN'IN BİR KARAKTERİ FİGÜRLEŞTİRMESİ: "GARAJ"

Çağ Çalışkur, Bahar Bahar ve Şenay Gürler, 2012'de bünyelerindeki oyuncu,

yönetmen ve yazarlara, üretim yapabilmeleri için olanak, mekân ve yer sağlamak

amacıyla Craft Tiyatro'yu kurdular.

2013 yılında sahneledikleri Kemal Hamamcıoğlu'nun "Kabin" oyunu, aynı adı taşıyan

bir üçlemenin ilk oyunuydu. 2013-2014 sezonunu üçlemenin ikincisi olan "Garaj"la

KENDİNİ KARŞI CİNSE AİT DUYUMSAMAK

Tarlabaşılı seks işçisi Orkide (Enis Arıkan), kendisini karşı cinse ait duyumsayan,

karşı cinse benzeme isteği duyan biri. Bedensel açıdan erkek, fakat kendini kadın

olarak hissediyor ve kadın özelliklerine bürünmüş. Yani bir trans kadın... Mimar

Sinan'da fotoğrafçılık okuyan Kahraman (Güven Murat Akpınar) ise, anne ve

babasını bir trafik kazasında kaybetmiş, anneannesiyle birlikte İstanbul'a gelip

yerleşmiş, taşralı bir öğrenci. Çekingen. Yaşama dair söyleyeceği hiç bir şey yok.

Kemal Hamamcıoğlu'nun yazdığı oyun, izleyiciyi trans Orkide ile öğrenci

Kahraman'ın bir otomobil garajında geçirdikleri bir saate tanık ettiriyor. İkili, yalnızlığı

paylaşıyor. Genç yazar Hamamcıoğlu, dramanın kendine özgü iletim araç ve

yollarından oluşan dilini sökmüş, iyi bir diyalog yazarı olduğu da anlaşılıyor. O

özel sahne dilini de başarıyla kullanıyor. "Kabin"i izleyemedim, ama "Garaj"da, özü

dramatik ölçülere uygun seçerek, biçimle arasında bütünlüğü sağlıyor. Ana düşünceyi

temaya dönüştürüyor.

CİNSİYET ROLÜNÜ DEĞİŞTİREN İNSAN OLGUSU

2013-2014 sezonunda izlediğim oyunlardan beş ya da altısı eşcinsellik veya farklı

cinsiyetten olan insanlar üzerine. Lütfen yanlış anlamayın, asla karşı değilim, hatta

memnuniyetimi ifade etmeliyim. Demek ki yazarlar, yönetmenler, hatta oyuncular ve

dahi izleyiciler Antik çağlardan beri bilinen cinsiyet rolünü değiştiren insan olgusunu

işlemeye/izlemeye cesaretlendiler. Bunlar arasında alkışlanması gerekenlerden

biri de Kemal Hamamcıoğlu. Trans kadın karakterini olgunlaştırırken düşüncesini

belirtmemiş, tartışmaya açmamış, savunmamış, kanıtlamaya kalkışmamış,

benimsetip yaymak istememiş, eserini saptadığı temanın doğrultusunda oluşturup

sonlandırmış.

İTALYANLARIN DEKORU

Merkezi Palermo'da bulunan sanatçı kolektifi Nostra Signora'nın sanatçılarından

Simone Mannino ve Jesse Gagliardi'nin ışık tasarımlarında doğrusu "tasarım"lık bir

çalışma bulamadım, ama bir otomobil garajını fiziksel/düşünsel anlamda yaratışlarını

sevdim. Kendi dar sınırları olan garaj, oyun karakterleriyle gayet güzel özdeşleşmiş.

Hakan Oktaş'ın kostümleri oyun karakterlerine fevkalade eşlik etmiş.

İPEK BİLGİN'İN REJİSİ

Yönetmen İpek Bilgin, kimilerinin "yüksek sanat yapma" tutkusundan kendini

soyutlamış, kahramanlarımızın zaaflarının altını birer birer çizmiş. Orkide'nin ve

Kahraman'ın "ben"ini öne çıkarmış. Bu "ben"in Orkide ve Kahraman'ı bildiğimiz

basit, gündelik mutluluğa ulaştıramamasını işlemiş. Orkide'nin kendi kendini elde

etmek; rahatı, mutluluğu, aşkı elde etmek istediğini söylemiş. Söylerken, metni

sahne üzerinde plastik, müzikal, jest olarak işleme uğratmış. Performansın devinim

kazanması için metni doku haline getirmiş. Oyuncuların seslerini ve jestlerini

"fizikselleştirmiş"; yaklaşımlarını psikolojik ve soyut olmadan önce fizikselliğe

kavuşmuş.

OYUNCULUKLAR

Güven Murat Akpınar, Kahraman'ı sürekli yükselen istekler, özlemler, aksiyona

çağrılar ve onların içsel-dışsal aksiyonlardaki tüketimlerinden oluşturuyor.

Enis Arıkan bedenini, görünüşünü, sesini, duygulanımlarını bu işe adamakla

kalmamış, canlandırdığı Orkide ile valla özdeşleşmiş.

Enis Arıkan'ın oyunculuğu gevşeme, yoğunlaşma, duyusal ve duygusal bellek

tekniklerini, kısacası bir rolün figürleşmesini önceleyen her bir şeyi içeriyor.

Arıkan, Orkide karakterinin yaratıcı iradesini aralıksız devindiriyor.

Orkide, Enis Arıkan'ı tarihe taşıyor.